|
Otsaileko hotzak, Barañainera soilik ez, Nafarroako beste hainbat herritara ere inauterien festa-giroa eta desinhibizioa ekartzen ditu. Barañainen, zehazki, hainbat ekitaldi antolatzen dira urtez urte, eta horietan herritar askok parte hartzen du festa-giroan, tenperatura baxuei aurre eginaz bat. Aldez aurretik hautatu den asteburuko ostiral arratsaldean ikastetxe bakoitzak bere festari ekiten dio, eta, ohiturak agintzen duenari jarraiki, denek Udaletxeko plazan topo egiten dute animazio ikuskizun batekin gozatzeko. Gaua heltzen denean, herriko hainbat taldetako kideak herri-inauteriaren protagonista bilakatzen dira: kalejira egiten dute, bertan inauterietako ohiko pertsonaiei toki berezia eskainiz, eta, halaber, urtean eragin berezia izan duten gertakizunen gaineko parodia eginez. Ikuskizunari amaiera emateko, Miel Otxin erretzen dute Udaletxeko plazan.   MIEL OTXINEN ERREKETA  MOMOTXORROAK  SORGINA  AHARIAK  MAMOXARROAK    TXISTULARIAK  GAITEROAK  TRIKITILARIAK Larunbatean, Herri Zaharretik abiatzen dira Jacobo de Licras prokuradore zitalarekin batera, Barañaingo inauterietako pertsonaiarekin batera, alegia. Pertsonaia loturik eramaten dute kaleetan barrena, borreroak zaindurik, eta epaileak, apaizak, soldadu batek eta negar-kantariek inguraturik. Aurrealdean Txatxoak joaten dira, inauterietako jantziekin, aurpegiak estalita, dantzan, “Inauteri!” oihukatuaz bat. Txatxoek zartailua eramaten dute, mutur batean sokaz elkarloturik oihal zatiak dituen hogei zentimetro inguruko makila, alegia. Udaletxera heltzen direnean, eta, gaiztoaren azken aitorpena entzun eta gero, herriak Jacobo de Licras epaitzen du. Berehala, “urkatu eta sutan erre” egiten dute, guztiak haren inguruan dantzan dabiltzala. Egia esan, gau osoan jarraitzen du festak. JACOBO DE LICRAS Izen honekin ezagutzen da Barañaingo inauterietako pertsonaia nagusia dena. Nafarroako hainbat herritan ohikoa da pertsona gaizto edo zital bat hautatzea, egiazkoa edo fikziozkoa. Pertsona zital horri iseka egin eta zigorra jartzen zaio, eta, zenbaitetan, heriotza-zigorra ere izaten du herriko plazan, herritarrak festa giroan daudela. 1996. urteko otsailean agertu zen lehen aldiz Jacobo de Licras, historiaren pasarte hau berreskuratzeko herriko bi kolektiboren ahaleginari esker. Harizti Dantza Taldea eta Ezpelur dultzaineroak dira aipatu kolektiboak. Jatorriz frantsesa, Jacobo de Licras Evreux-eko Felipe erregeak (Frantziako III.ak) eta Nafarroako Juana II.a bere emazteak 1338./1339. eta 1.345. urteak bitarte bidali zuten prokuradorea da. Diotenez, legegizona, eta, ziurrenik ere, elizgizona izan zen. Hasiera batean zintzo eta ustelezin agertu bazen ere, denborarekin, zuen botereari esker, ahal izan zuen diru guztia eskuratzen saiatu zen. Horregatik epaitua izan zen; “erruduntzat jo, eta, jarri zitzaion zigorra betearazi zen: Iruñako kaleetatik barrena eraman zuten arrastaka turutaren soinuan, mihia moztu zioten urkamendian, eta, azkenik, eguerdian Barañaingo belardian urkatua izan zen”.  JACOBO DE LICRAS  EPAIKETA
 EPAILEA
 JACOBOREN ERRETZEA     TXATXOAK 
0 Comentarios
Dejar una respuesta. |
|
